Operatie Market Garden | ||
Datum | 17 september 1944 - 25 september 1944 | |
Locatie | Tussen Eindhoven en Arnhem | |
Overwinning voor | Nazi-Duitsland | |
Strijdende partijen | ||
Geallieerden | Asmogendheden | |
Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten Canada Polen Nederland | Duitsland | |
Leiders | ||
Bernard Montgomery Brian Horrocks Roy Urquhart Frederick Browning Lewis Brereton James Gavin Maxwell D. Taylor Stanisław Sosabowski | Gerd von Rundstedt Walter Model Wilhelm Bittrich Hans von Tettau Hans von Obstfelder Hans Reinhard Eugen Mendl Kurt von Gottberg Kurt Feldt Kurt Student | |
Troepensterkte | ||
30.000 | 20.000 | |
Verliezen | ||
18.163 doden, gewonden en vermisten | 19.000 doden, gewonden en vermisten | |
Portaal Geschiedenis |
Operatie Market Garden is de naam van een grote militaire actie van de geallieerden in Nederland in september 1944. Het was één van de grootste geallieerde operaties uit de Tweede Wereldoorlog. Op 6 juni 1944 landden Amerikaanse, Engelse en Canadese troepen, de geallieerden, aan de Franse kust. Vanaf daar trokken ze naar het noorden om Europa te bevrijden en Hitler, de Duitse dictator te verslaan. De Engelse veldmaarschalk Montgomery maakte een plan om ook Nederland snel te bevrijden om daarna Duitsland binnen te vallen.
Parachutisten moesten de bruggen over de grote rivieren bij Grave, Nijmegen en Arnhem veroveren. Het geallieerde leger zou zich daarna vanuit België in twee dagen bij hen aansluiten en dan doortrekken naar Duitsland. Althans dat was het plan.
De operatie bestond uit twee onderdelen: Market en Garden. Market was het luchtlandingsonderdeel, terwijl Garden bestond uit een groot leger met grondtroepen en tanks, die vanaf de Nederlands-Belgische grens op zouden rukken via Eindhoven en Nijmegen naar Arnhem. Het doel was dat deze tanks binnen twee dagen Eindhoven, Nijmegen en Arnhem zouden hebben bevrijd.
Montgomery had het idee dat de Duitsers niet meer zo sterk waren. Zijn plan kon dus best in twee dagen worden uitgevoerd, dacht hij. Hij luisterde niet naar Nederlandse verzetsmensen die gezien hadden dat het Duitse leger juist sterk was. De Duitsers hadden namelijk veel tanks in de buurt van Arnhem. En zo begon op 17 september 1944 de grootste militaire luchtlandingsoperatie uit de geschiedenis.
Market
Market was verdeeld in drie onderdelen, namelijk een landing in de buurt van Eindhoven, een landing in de buurt van Nijmegen en een landing in de buurt van Arnhem. Hieronder wat informatie per landingsgebied.
Eindhoven
Bij Eindhoven landde de Amerikaanse 101st Airborne Divisie onder leiding van Maxwell D. Taylor, die de bruggen bij Grave en Son moest veroveren. Dit ging alleen minder goed dan gehoopt, omdat de brug bij Son voor hun ogen opblies. Het opblazen van de brug door de Duitsers had grote invloed op het verloop van de operatie.
Nijmegen
Bij Nijmegen landde de Amerikaanse 82nd Airborne Divisie onder leiding van James Gavin, die als opdracht had gekregen de brug over de Maas in handen te krijgen. Door grote weerstand van de Duitsers was dit alleen langere tijd niet mogelijk.
Arnhem
Bij Arnhem landde de Engelse 1st Airborne Divisie onder leiding van majoor-generaal Roy Urquhart, die als opdracht had gekregen om de brug over de Rijn in Arnhem te veroveren. Er waren alleen verschillende problemen met de landingen bij Arnhem en Oosterbeek:
- De radio's die de 1st Airborne had mee gekregen werkten niet goed, waardoor geen contact kon worden gelegd met kleinere eenheden van de 1st Airborne zelf, maar ook niet met het grondleger (30th Corps).
- De landingszones lagen meer dan 13 kilometer van Arnhem vandaan, waardoor het lang duurde voordat de parachutisten van de 1st Airborne eindelijk hun doel, de brug van Arnhem, hadden bereikt.
- Omdat niet alle parachutisten in één keer konden worden gedropt bij Arnhem, moesten deze landingszones in handen van de Engelsen blijven, wat bijna onmogelijk was door de enorme Duitse troepenmacht die na 18 september in de omgeving van Arnhem zich groepeerde.
Het grootste gedeelte van de Engelse parachutisten werd tegen gehouden door Duitse troepen, waardoor alleen een kleine groep onder leiding van luitenant-kolonel John Frost de brug kon bereiken. Deze groep zou stand houden tot op 20 september, toen ze zich over moesten geven vanwege de overweldigende Duitse troepenmacht. Op 20 september zouden majoor-generaal Urquhart en John Frost voor het eerst radiocontact hebben. Deze dag werd ook direct het laatste radiobericht verstuurd door Frost mannen. Het laatste radiobericht: Out of ammo, God save the King!
Garden
Garden bestaat uit één groot legerkorps, dat 30th Corps werd genoemd. Dit legerkorps stond onder leiding van generaal Brian Horrocks. Op 17 september, nadat de vliegtuigen van het Market-onderdeel over waren gevlogen, begon 30th Corps de opmars richting Arnhem. Al op de eerste dag liep het legerkorps tegen zware Duitse weerstand op en kon daardoor niet eens Eindhoven bereiken.
Op 18 september bereikte het korps wel Eindhoven, waar het samen met de 101st Airborne de brug bij Son moest vervangen met een tijdelijke brug, omdat de originele door de Duitsers was opgeblazen.
In de vroege morgen van 19 september was de brug over de Son gerepareerd en trok het leger op naar Nijmegen, waar de 82nd Airborne nog steeds niet de brug in handen had. Een gevaarlijke strategie word bedacht om de brug in handen te krijgen. De 82nd Airborne zou in bootjes de rivier over steken, om de Duitse troepen in Nijmegen vanuit de rug aan te vallen. Deze strategie was succesvol, maar koste veel mannen het leven.
Op 20 september was Nijmegen volledig in handen van de geallieerden. Tanks moesten nog wel wachten op de voetsoldaten, die nog bezig waren met het veiligstellen van de laatste wijken van de stad.
Op 22 september bereikt een kleine groep tanks en voetsoldaten van 30th Corps het kleine plaatsje Driel, vlak bij Arnhem. Door een tekort aan materiaal word besloten om niet door te stoten naar Arnhem en verblijven de geallieerden een dag in Driel.
Op 25 september krijgt majoor-generaal Roy Urquhart van de Engelse 1st Airborne Divisie de opdracht om zijn mannen te evacueren. In de nacht van 25 op 26 september steekt hij, samen met 2000 van zijn mannen, de Rijn over.
Op 26 september komt er officieel een einde aan Operatie Market Garden.
De afloop
Uiteindelijk duurde het veel langer voor het geallieerde leger bij Arnhem aankwam. De brug bij Arnhem kon niet meer ingenomen worden. Het was "een brug te ver". Dit is ook de titel van een boek en film, dat gaat over de Operatie Market Garden. Een operatie die binnen 2 dagen moest worden afgerond, duurde uiteindelijk 10 dagen.
Tweede Wereldoorlog Westfront | |||
---|---|---|---|
Nederland - België - Frankrijk - Duinkerke - Engeland - Dieppe · Normandië · Cobra · Parijs · Dragoon · Market Garden · Hürtgenwald · Overloon · Aken · Schelde · Siegfriedlinie · Elzas · Ardennen · Colmar Pocket · Remagen · Plunder · Operatie Lumberjack |